N.B. Dit artikel is in april 2015 geschreven. Ik was toen nog eigenaar van handpop.nl. Dit mooie bedrijf wordt nu geleid door Elke Geerts
5 vragen over handpoppen
Handpoppen zien er leuk en uitnodigend uit. Het is heel verleidelijk om er eentje aan te schaffen, maar hoe voorkom je dat hij op de plank blijft liggen? juf vroeg het aan Helen Meurs, eigenaresse van www.handpop.nl, een kenniscentrum voor handpoppen en tevens webwinkel. Hiervoor was ze leerkracht en gebruikte ze zelf handpoppen in de klas.
1. Waarom zou ik een handpop in de klas gebruiken?
‘Kinderen associëren een handpop met een vriendje. Dat is universeel. Ze ervaren het als een gelijkwaardig, veilig en laagdrempelig contact. Daarom staan kinderen, zeker jonge kinderen, er gelijk open voor. Ze vertellen meer aan een handpop dan aan volwassenen. Dat komt door het ‘statusverschil’. Kinderen hebben een bepaalde loyaliteit naar leerkrachten. Ze voelen zich meer gecontroleerd en hebben het idee dat ze een prestatie moeten leveren om aan jouw verwachtingen te voldoen. Bij een pop hoeft dat niet.’
2. Is het werken met handpoppen alleen voor de onderbouw?
‘Het kan in elke groep. Ik merk wel in de praktijk dat leerkrachten vanaf groep 5/6 het lastig vinden. Leerkrachten zijn bang dat kinderen in de bovenbouw een pop kinderachtig vinden. Dat zal ook zeker de eerste reactie zijn, maar wanneer je de pop weet neer te zetten als een gelijkwaardig vriendje, kun je juist hier mooie dingen doen. Bijvoorbeeld op het vlak van sociaal emotionele vaardigheden. Kinderen leren van een pop hoe ze met anderen moeten omgaan. Als ik bijvoorbeeld in een bovenbouwgroep merk dat er kinderen zijn die jatten, laat ik de pop daar een gesprek over aangaan: “Ik heb een Bounty gejat. Dat ging makkelijk joh! Gewoon in mijn mouw gestopt…” Ik omschrijf de situatie en noem details. Ik als volwassene doe niet mee. Het is een gesprek tussen pop en kind. Je moet in de bovenbouw wel goed weten wat je doet. Als je de pop te populair neerzet, jouw mening laat geven of de kinderen krampachtig gaat overtuigen dat een pop niet kinderachtig is, ga je geheid de mist in. Je kunt er in de bovenbouw natuurlijk ook voor kiezen om de kinderen zelf een poppenspel te laten maken. Zo laten ze onbewust ook veel van zichzelf zien.’
3. Voor welke lessen is een handpop geschikt?
‘Een handpop wordt vaak in de kring gebruikt. Dat ligt het meest voor de hand, maar het is zeker niet de enige mogelijkheid. Het kan ook bij een rekenles: de pop begrijpt de sommen niet, bijvoorbeeld. Of de pop heeft een boek gelezen dat hij wil delen met de groep. Of bij wereldoriëntatie vraagt hij zich af hoe dat precies zit met slakken…’
4. Hoe weet ik wat een goede handpop is?
‘Een goede handpop is makkelijk bespeelbaar, neutraal en je hebt er een klik mee. Kies dus geen televisiepersonage, brandweer of heks. Die beperken je al snel. Makkelijk bespeelbaar betekent dat je hand er zo in glijdt en je de pop snel tot leven kunt roepen.’
5. Ik ervaar een drempel om een handpop te gebruiken. Hoe kom ik daar overheen?
‘Ik ben de laatste die zal beweren dat het makkelijk is. Wij volwassenen zijn geneigd pas iets te doen als we zeker weten dat het lukt. Maar spelen met een pop is een leerproces van een paar weken. Dan zijn de bewegingen en het stemmetje zoals je ze wilt hebben. Gelukkig maakt het voor kinderen geen moer uit dat het er nog niet perfect uitziet. Die vinden de aanwezigheid van de pop al leuk. Laat de kinderen je gerust helpen. Vertel bijvoorbeeld: “Ja, ik zit nu bij de juf op schoot, maar die moet nog geholpen worden… die snapt het niet zo.” Nou, helpen doen ze wel! Stel, je vergeet de pop te bewegen en hij kijkt de hele tijd naar het plafond. Er is vast een kind dat je daarop wijst. Reageer dan luchtig: “Dank je wel. Ik kreeg al pijn in mijn nek…”’
Geschreven door: Lenny Tamerus
Wil je meer van dit soort artikelen lezen? Abonneer je dan op mijn mailinglijst en je ontvangt ze automatisch.
